geplaatst, woensdag 20 augustus 2014 
140731, een week in juni 2014, de krant over corruptie
Corruptie, week 23, juni 2014, krantenberichten in NRC Handelsblad en de Volkskrant
Michel van Hulten, SAXION Academie Bestuur, Recht & Ruimte
[Kernwoorden zijn door mij vet weergegeven]
Ik verbaas me er steeds weer over dat ‘corruptie’ politiek geen belangrijk woord is geworden in discussies over bestuur en beleid in Nederland. Dit temeer omdat het woord toch bepaald niet ontbreekt in onze dagelijkse pers. Daarom heb ik – uitsluitend door het toeval bepaald – één week kranten, met name de Volkskrant en NRC Handelsblad, doorgenomen (week 23 van maandag 2 tot en met zaterdag 7 juni 2014) en opgezocht wat die kranten ons in die week te melden hadden over corruptie en integriteit. Zou ik daarmee de beantwoording van deze vraag kunnen vinden: waarom is ‘corruptie’ bij ons geen belangrijk politiek thema? Een van mijn conclusies geef ik hier alvast aan met het voornemen nog een week berichten in deze beide kranten op dezelfde wijze te willen onderzoeken, en wel precies een half jaar na week 23, dat wordt dan dus week 49 van maandag 1 tot en met zaterdag 6 december 2014. Kijken of dat wellicht markante verschillen en overeenkomsten oplevert?
Ik kan niet stellen dat ik elk woord ‘corruptie’ van die zes dagen gevonden heb en de bijpassende informatie heb doorgenomen, en ook – voorzover voor mijn doel belangwekkend – overgenomen dan wel geparafraseerd of ingekort opgenomen in de volgende tekst. Hier wreekt zich overigens ook dat het begrip ‘corruptie’ justitieel niet precies gedefinieerd is. Mede daarom heb ik ook wat ruimer willen kijken en daarom ook berichten opgenomen waarin weliswaar geen sprake is van ‘corruptie’, maar wel van ‘afpersing’, ‘witwassen’, ‘smeergeld’, ‘steekpenningen’, ‘integriteit’, ‘belasting-ontduiking’ en ‘-ontwijking’, ‘klokkenluider’, ‘belangenverstrengeling’. Ook het ruimhartig gebruik soms van woorden als ‘graaien’, ‘kopen’ en ‘belonen’ heb ik begrepen als informatieverstrekking over corrupt handelen en die berichten dan ook opgenomen in de volgende lijst.
2 Juni 2014
Volkskrant
– Column Sheila Sitalsing, Tekort, ‘openbare verhoren van de parlementaire enquete naar woningcorporaties’, Rochdale, Woonbron, ‘luiheid van toezichthouders’.
– ‘Bouwmagnaat kocht WK voetbal. Uit documenten die een klokkenluider binnen de wereldvoetbalbond FIFA heeft gelekt aan The Sunday Times, blijkt dat Qatar miljoenen betaalde om het WK 2022 binnen te halen’. ‘Bin Hammam [vicevoorzitter van de FIFA, en voorzitter van de Aziatische voetbalunie, al levenslang geschorst door de FIFA vadat de ethische commissie bewezen achtte dat hij had getracht stemmen te kopen nadat hij zich in 2011 kandidaat had gesteld voor het FIFA-voorzitterschap], spin in het web, puissant rijk geworden in de bouw en onroerend goed. Zijn kantoor zat in hetzelfde gebouw als dat van het biedingscomite van het gastland’. ‘Izetta Wesley, de IJzeren Dame van het Liberiaanse voetbal kreeg een relatief bescheiden bedrag van10.000 dollar’. Haar collega bestuurder Georg Weah 50.000 dollar.’ De voetbalbond van Ivoorkust kreeg 800.000 dollar. ‘Bin Hammam speelde in 1996 een belangrijke rol bij de eerste verkiezing van Blatter tot baas van de wereldvoetbalbond’.
NRC
– Website Bankiers aan de schandpaal, op http://www.bankenboeven.nl/ kunnen mensen een foto van hun bankier zetten en documenten plaatsen waaruit moet blijken hoe slecht ze behandeld worden.
– ‘Houd WK voetbal niet in Qatar’ (Commentaar op p.2)
– ‘Abdicatie, Koning Juan Carlos maakt na 39 jaar plaats voor zoon Felipe VI’. ‘De koning verloor veel van zijn krediet … affaires … een corruptieschandaal rond zijn schoonzoon …’
– ‘Kans op WK in Qatar steeds kleiner’. ‘5 vragen over corruptie WK voetbal Qatar’.
3 juni 2014
Volkskrant
– ‘Abdicatie Spaanse koning. De monarchie bleef schuren’. ‘… ging het snel bergafwaarts met het imago van de vorst. De vervolging van zijn schoonzoon Inaki Urangarin in een corruptieschandaal, waarbij mogelijk ook zijn dochter prinses Cristina is betrokken, deed zijn reputatie verder afbrokkelen’. (p.5)
– ‘Vorst met versleten antenne’, … Foute zakenvriendjes doken op. Het was niet altijd even duidelijk waarmee de ooit straatarme vorst precies zijn geld had verdiend’. … ‘De schandalen rond de koninklijke familie, met het incident rond de olifantenjacht in Botswana en de miljoenenfraude van zijn schoonzoon als dieptepunt’…
– ‘Philips VI: Onbesmet’ …’in tegenstelling tot de rest van de familie is hij buiten grote schandalen gebleven’.
– ‘Stal moet uitgemest’
Sepp Blatter moet ervan worden weerhouden zich opnieuw verkiesbaar te stellen als FIFA-voorzitter. … Voetbal is een industrie. Wereldwijd wordt de waarde op zo’n 25 miljard euro geschat. … Voor het WK van 2010 blijken vijf oefeninterlands door de gokmaffia te zijn gemanipuleerd. Voor het WK van 2014 slaat een Nigeriaanse doelman de bal tijdens een oefenduel vrolijk met opzet in zijn eigen doel. Qatar kocht het WK van 2022 van corrupte voetbalbonzen van de FIFA.’
– ‘FIFA Onderzoeksrapport Qatar pas na WK klaar’.
‘The Sunday Times meldde zondag dat Qatar het WK heeft binnen gesleept door functionarissen van de wereldvoetbalbond met miljoenen euro’s te belonen in ruil voor hun stem.’
– Column Bert Wagendorp, ‘Qatar’
Hij citeert de KNVB met ‘De integriteit van onze competities en voetbaltoernooien is van het grootste belang voor onze sport. Elke suggestie of vermoeden van fraude of manipulatie is schadelijk voor het voetbal’.
En schrijft verder:
…’elke dag viel een dode bij de bouw van de stadions in Qatar … integriteit was kennelijk geen nieuws’ … ‘Corruptie binnen de eigen gelederen vinden ze bij de FIFA kwalijker dan een paar honderd dode Nepalezen. Dat is een commerciële afweging: openlijke corruptie brengt geldstromen van sponsors en televisiezenders in gevaar’.
‘De FIFA is een maffia-organisatie … Het afgelopen jaar maakte de voetbalbende een winst van 52 miljoen dollar, de reserves zijn inmiddels opgelopen tot één miljard.’ …
‘Het WK is natuurlijk niet louter binnen gehaald met behulp van 3,7 miljoen euro aan steekpenningen. Alleen voor WK-infrastructuur heeft het land al honderd miljard dollar klaar liggen, in totaal is er meer dan 150 miljard beschikbaar. Bij Ballast Nedam, BAM en Philips bidden ze tot Allah dat het WK in Qatar moge blijven. … Voetbal heeft zich met huid en haar uitgeleverd aan oliemiljarden en dubieus Russisch kapitaal.’
NRC
– Redacteur Derk Walters, ‘De bond van de man van de elf seconden’ (de ‘een minuut stilte’ als eerbetoon aan Nelson Mandela). ‘FIFA, nu het erop lijkt dat Qatar het WK 2022 heeft gekocht, is de wereldvoetbalbond in opspraak’. …
‘Naar schatting zal het WK de bond zo’n vier miljard euro opleveren aan tv-gelden en sponsorgeld.’ … ‘de bijnaam van de bond luidt MAFIFA’ … Elke grote internationale organisatie heeft te maken met corruptie’ … ‘ het meest in het nieuws komt de FIFA met het aanwijzen van WK’s.’ … ‘Met die aanwijzingen van toernooien is dermate veel geld gemoeid dat het geen verbazing wekt dat er pogingen worden ondernomen om de leden van het uitvoerend comité om te kopen’. … ‘Volgens The Sunday Times …grote rol voor Qatarees Mohamed bin Hammam en Jack Warner uit Trinidad.’ … ‘ Beiden waren … nauwe handlangers van Blatter bij de FIFA; Warner als vicepresident en als plaatsvervangend voorzitter van de financiële commissie en Bin Hammam als verantwoordelijke voor bouwfondsen in de ontwikkelingslanden.’
De omstreden stemming bij de verkiezing van Blatter in 1998 bracht een toenmalig vicevoorzitter van de FIFA, de Schot David Will, tot de verzuchting, in Voetbal International, dat een aantal mensen rondom de verkiezing van Blatter zo corrupt is geweest “dat ze het niet meer als corruptie zien”.’ In 2002 werd Blatter herkozen. ‘De Brit Andrew Jennings, zei in 2003 tegen NRC Handelsblad: “Blatter zou niet overleven zonder omkoping en manipulatie van verscheidene etnische groeperingen binnen de FIFA”.’
– Merlijn Kerkhof (redactioneel):
‘Harry Been heeft nooit iets gemerkt van omkopingspraktijken bij de FIFA’. ‘Ik vind niet dat de FIFA blaam treft’. Dhr Been was van 2001 tot 2012 secretaris-generaal van voetbalbond KNVB. ‘Aan omkoping heb ik nooit gedacht’. ‘De problemen spelen alleen bij mensen rondom de bond’ … ‘De FIFA als organisatie deugt’.
– Redacteur Petra de Koning, ‘Oud-politicus? Gerd Leers Helpt’.
‘We moeten nadenken hoe we met onze politici omgaan’.
‘Leers trad in 2010 af als burgemeester na een affaire met een vakantievilla in Bulgarije. Uit een onderzoek van Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten (BING) kwam dat er een “schijn van belangenverstrengeling was geweest” ….’
‘… “Nauwelijks een half jaar later was ik minister. Iemand die niet integer is, vraag je niet als minister”.’
– Correspondent Merijn de Waal, Portret Koning Juan Carlos. ‘Monarch die de democratie weer invoerde’.
… ‘Het voortwoekerende corruptieschandaal rond zijn schoonzoon Iñaki Urdangarin maakte dat van werkelijk herstel van zijn naam en faam nooit meer sprake zou zijn. De oud-profhandballler, getrouwd met zijn dochter, prinses Cristina, wordt ervan verdacht lagere overheden voor miljoenen te hebben opgelicht. Zelfs als Cristina en haar vader hier niet direct bij betrokken waren, menen veel Spanjaarden dat ze wel hadden moeten vragen hoe Iñaki zijn miljoenen verdiende.’ … ‘Juan Carlos wordt … steeds vaker geschaard in de rijen van de corrupte politici en stelende bankiers.’
– In het vervolgartikel schrijft Correspondent Merijn de Waal onder de kop ‘Koning in republikeins Spanje’ over de ‘achtergrond’ van Felipe VI: ‘Het koningshuis wordt juist gezien als onderdeel van het hele verrotte system’.
– NRC katern Economie
Redacteuren Anne Dohmen en Eppo König, Achtergrondartikel Woningcorporaties, ‘De zeven grootste zondaars’.
4. Rochdale, … de vroegere bestuursvoorzitter Hubert Möllenkamp … ‘wordt vervolgd voor fraude, zoals het aannemen van steekpenningen, valsheid in geschrifte en witwassen’.
6. Laurentius, … ‘jarenlang als melkkoe van projectontwikkelaars was gebruikt. … ‘ex-directeur Walter V., die bijvoorbeeld na een vastgoeddeal beloond werd met een zwembad door een projectontwikkelaar. Justitie is nog bezig … verdenking van oplichting en witwassen van crimineel verkregen geld’.
4 juni 2014
Volkskrant
– (pagina 1) ‘Omstreden witwasdeal’. ‘Opstelten: afschrift weg’
Minister Ivo Opstelten zegt het bankafschrift van de “witwasdeal” met
drugscrimineel Cees H. niet meer te kunnen vinden. De Kamer had daarom gevraagd na tegenstrijdigheden over het schikkingsbedrag dat de crimineel buiten de Belastingdienst om kreeg.’
– Maud Effting, Wil Thijssen, verslaggeefsters, ‘Opstelten kan bankafschrift “witwasdeal” niet vinden’.
… ‘Justitie trof in 2000 de omstreden schikking met drugscrimineel Cees H. … het lukte het Openbaar Ministerie niet hem zijn criminele winst te ontnemen. … Dat stond geblokkeerd op vier bankrekeningen in Luxemburg’.
‘Teeven sprak in een contract af dat de staat 750 duizend gulden van dit vermogen zou krijgen. H. mocht het “surplus” houden en het OM zou de Belastingdienst niet informeren’.
Twist gaat over hoogte surplus, volgens Opstelten 1,25 miljoen, volgens advocaat bijna 5 miljoen, volgens een procureur-generaal 2 miljoen. SP-Kamerlid Michiel van Nispen: ‘De schijn dat de overheid heeft meegewerkt aan belastingontduiking door een crimineel, is niet weggenomen’.
– Tjerk Gua[l]thérie van Weezel, ‘Volkshuisvesting zonder visie. De enquêtecommissie Woningcorporaties zal stof doen opwaaien over graaiende managers. Maar de politiek heeft alle reden de hand in eigen boezem te steken.’
– Pagina 15, ‘Groot-Brittannië, Pakistaanse politicus in Londen opgepakt’
‘De Britse politie heeft dinsdag een vooraanstaand Pakistaans politicus opgepakt op verdenking van witwassen. Altaf Hussain, leider van de partij MQM, werd gearresteerd in Londen. … MQM is een van de belangrijkste politieke partijen in Pakistan. Hussain woont in zelfgekozen ballingschap’.
– Commentaar uit Die Zeit. … ‘Nu het zeker is dat Qatar het WK 2022 heeft gekocht, bereikt de geloofwaardigheid van de FIFA een dieptepunt.’ … ‘En een jaar geleden weigerde Rusland de toegang aan Michael Garcia, die de keus voor Rusland moet onderzoeken.’
NRC
– ‘Schikking drugscrimineel. Opstelten: bankafschrift witwasdeal onvindbaar.’
– In rubriek ‘Over Den Haag’: ‘PVV’, info over verkiezing fractievoorzitter in Eerste Kamer Marjolein Faber. ‘Naast senator is Faber ook voorzitter van de PVV-Statenfractie in Gelderland. In die rol werd zij bekend omdat ze zich vastbeet in de reiskostendeclaraties van PvdA-Gedeputeerde Co Verdaas. … ‘De affaire dwong Verdaas vervolgens al na een maand af te treden als staatssecretaris van Landbouw.’
– ‘Burgemeester Venetië vast.’
‘In het kader van een groot corruptieonderzoek zijn vandaag in Italië de burgemeester van Venetië en 35 anderen gearresteerd. … Het onderzoek richt zich op de bouw van een stelsel van beweegbare dammen … een miljardenproject. … Het hoofd van het consortium dat de barrière bouwt is afgelopen zomer al gearresteerd. Volgens de Italiaanse autoriteiten is 20 miljoen euro besteed aan het omkopen van politici.’
– Redacteur Floris van Straaten, ‘Stokebrand die vanuit Londen Karachi controleert.’ Altaf Hussain, oprichter en leider van MQM, de grootste politieke partij in Karachi, is in Londen opgepakt op verdenking van corruptie.’… ‘Ook in Pakistan wordt de MQM – Muttahida Quami Movement – vaak met criminaliteit geassocieerd. Ze zou zich op illegale wijze land toeëigenen en op grote schaal afpersing bedrijven. Wie de MQM dwarsboomt, is zijn leven niet veilig.’
5 juni 2014
Volkskrant
– Correspondente Sarah Venema, ‘Burgemeester van Venetië verdacht van corruptie’. ‘… en 34 anderen worden verdacht van corruptie, afpersing en witwassen …’. ‘Facturen zijn vervalst, aanbestedingen aangekocht en geld dat voor het project was bestemd is verdwenen in vreemde buitenlandse fondsen. Honderden politici, ondernemers en bestuurders zijn volgens de aanklagers bij het schandaal betrokken’. … ‘Het Mose-project is een van de grootste infrastructurele projecten waar Italië mee bezig is. … miljardenproject…’.’Oud-minister Galan –parlemetslid voor Berlusconi’s partij Forza Italia – zou zeker 800.000 euro hebben aangenomen. Burgemeester Giorgio Orsoni van de Partito Democratico heeft volgens de aanklagers zijn verkiezingscampagne gefinancierd met illegaal verkregen geld.’ Beide ontkennen. Aan het project werkt ook het Utrechtse bedrijf Strukton mee … waarde contract 8 miljoen euro. ‘ons belang gaat om één procent van de totale aanbesteding. We worden overal buiten gehouden’.
– Verslaggever Tjerk Gualthérie van Weezel, ‘Een dikke Volvo: ja. Maar een Maserati? Reportage Parlementaire enquête woningcorporaties.’ … ‘Frauderende, falende en graaiende huurbazen waren niet uit de kranten te slaan’. …
Correspondent Wilco Dekker, ‘Loek Hermans werd “slapend rijk” bij Meavita. Ja toch?’ ‘Bij Meavita … kreeg Hermans volgens advocaten Abvakabo FNV .. 30 mille per jaar. Bij het COA … was het 12 mille voor vier tot vijf dagen werk.’ … ‘ Abvakabo FNV wil een voorbeeld stellen na alle schandalen in de semi-publieke sector. Alle bestuurders, onder wie Hermans, zijn persoonlijk aansprakelijk gesteld.’
– Voetbal. Rapport: twee duels in Nederland verdacht. Volgens het onderzoeksbureau Federbet is er het afgelopen seizoen bij 110 voetbalduels sprake geweest van match-fixing. … 460 wedstrijden worden genoemd waarbij het vermoeden bestaat dat ze zijn gemanipuleerd. Federbet heeft twee duels met Nederlandse clubs als verdacht aangemerkt. Achilles’29 – Willem II (1-5) en de oefenpot PSV tegen Plovdiv (3-0) uit Bulgarije. ANP
– Voetbal. ‘Chelsea zou 40 miljoen willen betalen voor de transfer van topscorer Diego Costa van Atlético Madrid en Spanje’.
– Voetbal. ‘Abramovitsj kocht de aandelen [in Vitesse] in februari 2013 voor 86 miljoen euro.’
‘…oud-eigenaar Merab Zjordania beschuldigde Chelsea ervan dat Vitesse [in Nederland] geen kampioen mocht worden.’
– Loes Reijmer, ‘Ongelijkheid’ in rubriek recensies weekbladen. ‘De Groene Amsterdammer geeft wel antwoord op de vraag wat er mis is met ongebreidelde rijkdom, in een verhaal over de gevolgen van sterke vermogensongelijkheid. Leuk hoor, die American dream, maar: hoe groter de verschillen in een land – zoals in de VS – hoe kleiner de kans op sociale stijging. De politieke macht van rijken bedreigt het democratisch bestel. “Te grote organisaties zijn gevaarlijk”, zegt de liberaal-conservatieve rechtsfilosoof Andreas Kinneging. “Kan de rechtsstaat op tegen Shell? Ik betwijfel het. Daarvoor is Shell te groot”.’
NRC
– ‘Onderzoeksjournalistiek. Ruzie in journalistenclub VVOJ: voltallig bestuur treedt af.’ … ‘Leden beschuldigden het bestuur (van de Nederlands-Vlaamse Vereniging van Onderzoeksjournalisten) van belangenverstrengeling, omdat het bestuur – onder wie voorzitter Henk van Ess – betaalde opdrachten zou uitvoeren in opdracht van de VVOJ.’
– Hugo Logtenberg en Esther Rosenberg, ‘OM moet asvermenging onderzoeken’. ‘Misstanden crematorium.’ … ‘Dela ontkent dat in het crematorium as is vermengd. Na publicatie in deze krant heeft het bedrijf de enige van de drie klokkenluiders die nog bij Dela in dienst is op non-actief gesteld.’
– Initiatief Science in Transition, Huub Dijstelbloem, Frank Huisman, Frank Miedema en Wijnand Mijnhardt, ‘Stuur doctor naar buiten …’
In het nieuwe Standaard Evaluatie Protocol van KNAW, NWO en VSNU, waarlangs universiteiten elke zes jaar beoordeeld worden, is productiviteit als apart criterium geschrapt ten faveure van integriteit en maatschappelijke impact.’
– ‘… in het beleid van universiteiten baart het gebrek aan meer systematische aandacht zorgen. De bestrijding van fraude kan niet langer gebaseerd zijn op een individuele regelethiek. Wetenschappers werken in een systeem waarin iedereen zijn eigen verantwoordelijkheid en belangen heeft, van onderzoekers en reviewers, tijdschriftredacteuren, tot bestuurders en financiers. Dat levert spanningen op die onlosmakelijk zijn verbonden met het wetenschapsbedrijf. In de 21ste eeuw komen onderzoekers er niet meer uit met integriteitscodes, ze hebben een nieuwe routekaart nodig.’
– Onder ‘correcties’: ‘Boete Rabobank. In En weer dreigt er een miljardenboete voor een bank, deze keer is het BNP Parisbas (31 mei, p. 21) staat dat Rabobank 1,7 miljard euro betaalde wegens gesjoemel met de Libor- en Euribor-rentes. Dat moet zijn: 774 miljoen euro.’
– Hans Beerekamp, ‘Sullige marketeers en keiharde repressie’, p. C17, ‘Wat hadden we een bewondering voor de schelmenstreek van Bavaria tijdens het vorige WK voetbal! Tijdens de wedstrijd Nederland-Denemarken in Johannesburg trokken 36 vrouwelijke supporters tegelijk hun bovenste kledinglaag uit en toonden de ultrakorte oranje jurkjes van het Nederlandse biermerk. Dat mocht absoluut niet van de FIFA die elke reclame van een niet-sponsor op de tribune streng verboden had. De 34 Zuid-Afrikaanse modellen en hun twee Nederlandse begeleidsters werden van het terrein verwijderd, maar de foto stond de volgende dag in vrijwel elke krant van de wereld.
Een paar dingen wisten we echter niet. Een verslaggever van Omroep Brabant, Helmut Boeijen, maakte een documentaire over de actie. Daarbij was volstrekte journalistieke onafhankelijkheid overeengekomen. De beelden tonen onder meer toenmalig marketing manager Mathieu Veldhuijzen, met twee telefoontjes aan zijn oren, bij het regisseren van de actie. De Nederlandse Bavaria Babes, Mirte Nieuwpoort en Barbara Castelein, worden geïnstrueerd om het verhoor door de Zuid-Afrikaanse politie smeuïg op te dissen in contacten met de pers: „De Telegraaf gaat daar van smullen.”
We zien ook de blinde paniek als de zaak in werkelijkheid alsnog escaleert. De FIFA wil een voorbeeld stellen en arresteert de twee Nederlandse vrouwen. Speciaal voor het WK aangenomen wetten die de sponsors bescherming bieden, dreigen te worden toegepast, met als gevolg langdurige gevangenisstraf.
De guerrilla marketeers van Bavaria blijken daar geen rekening mee te hebben gehouden. Alvorens ze in allerijl het land ontvluchten, zorgen ze voor een geheime afspraak met de FIFA om vervolging af te kopen. Een van de voorwaarden is dat er nimmer mededelingen zullen worden gedaan over de aard van die afspraak.
Het filmmateriaal van Boeijen wordt nooit gemonteerd, maar het belandt wel bij EenVandaag (AVROTROS), dat gisteren een tamelijk hilarische selectie uitzond: niet alleen een schelmenstreek tegen worgwetten, maar vooral een amateuristische en vrij onverantwoordelijke actie, die de verkeerde mensen in gevaar bracht.
Boeijen is de getuige à charge. Bavaria laat weten dat ook hij onder het spreekverbod valt, maar de journalist weet daar niets van en vergelijkt deze geheime kneveling met Noord-Korea.
Ook dreigt Bavaria EenVandaag verantwoordelijk te stellen voor eventuele boetes die de FIFA alsnog zou opleggen wegens openbaarmaking van de beelden.
Het oranje sop is de kool niet waard, maar je krijgt een idee van hoe het er over vier jaar in Rusland en acht jaar in Qatar zou toe gaan, als de FIFA de handen ineen slaat met een politiestaat. In Brazilië zal de brouwer waarschijnlijke voorzichtiger te werk gaan. Maar die terughoudendheid is dan wel het gevolg van intimidatie door bullebakken van het ergste soort. Ik krijg steeds minder zin in dat swingende sambafestival van de komende weken.’
6 juni 2014
Volkskrant
– Bart Dirks, ‘Afhandeling klacht over agent niet onafhankelijk’. ’De afhandeling van klachten over het gedrag van agenten is niet onafhankelijk meer sinds de komst van de nationale politie. Daarvoor waarschuwen burgemeesters minister Opstelten (Veiligheid en Justitie). Zij willen weer nauwer betrokken worden bij de klachtenprocedure.’ … “Ik ben niet gelukkig met de nieuwe werkwijze” zegt de Haagse burgemeester Jozias van Aartsen. “Die gaat uit van een interne afhandeling door de politie. De onafhankleijkheid moet beter worden gewaarborgd”.’
– Tjerk Gualthérie van Weezel en Merijn Rengers, ‘Profiel Hubert Möllenkamp, ex-topman Rochdale, Niemand die Hubert meer belt’.
‘Möllenkamp wordt, samen met zijn vrouw Alberdien, door het Openbaar Ministerie vervolgd voor het aannemen van steekpenningen en het benadelen van zijn werkgever. “Leningen’, noemt hij de tonnen die hij kreeg toegestopt van vastgoedondernemers die goede zaken deden met Rochdale. Afspraken over afbetaling werden er niet gemaakt. Hij zou ze terugbetalen als hij na zijn pensionering vastgoedadviseur was, zegt Möllenkamp. Hij snapt niet dat de ondernemers tegenover justitie hebben verklaard dat zij zich onder druk gezet voelden. Dat zij betaalden om hun voorkeurspositie bij Rochdale zeker te stellen.
Hij vertimmerde er de villa in Spanje van en liet een overdekt zwembad bouwen aan zijn huis in Lelystad. Zijn achtertuin grensde aan de greens van Golfclub Flevoland.’ … ‘meer dan 2,1 miljoen euro aan “financiële gunsten, waaronder het gebruik van luxe voertuigen” … Alberdien, dochter van een aannemer, … Hij schermt ook nu nog met de bekende politici, vaak van PvdA-huize, die zijn adviseur waren. Het kantoor van Eberhard van der Laan trad – lang voordat die burgemeester van Amsterdam werd – op als advocaat van Rochdale. En voor de fiscale adviezen en lijntjes met de financiële wereld had hij Willem Vermeend, PvdA-kopstuk en voormalig staatssecretaris van Financiën. … Vermeend ontkent ten stelligste … Ze dineerden samen, in de herinnering van Möllenkamp bleef hij vaker dan hem lief was achter met het bonnetje. Ook waren Alberdien en hij genodigden op het carnavalsfeest in Vermeends Maastrichtse huis (Vermeend: “dat was niet mijn feest, maar van het lokale bedrijfsleven”). De oud-staatssecretaris ging verkleed als Robin Hood (Vermeend: “ik was als clown”).’
‘Het steekt Möllenkamp nog steeds dat Van der Laan, Vermeend en al die andere kopstukken die hij als Rochdale-directeur zomaar kon bellen, hem zo hard hebben laten vallen. Er belt niemand meer. …’
– In Volkskrant-rubriek ‘Geachte redactie’. ‘Grote graaiers’.
‘Ik ben voorzitter van een kleine woningbouwvereniging in het hartje van de Krimpenerwaard. Ons bestuur bestaat uit een aantal vrijwilligers die tegen een kleine bestuursvergoeding hun werk verrichten. Ons woningbestand bestaat uit 261 zeer goed onderhouden woningen. In de Krimpenerwaard is nog een aantal van deze corporaties te vinden, die bestuurd worden door goedwillende vrijwilligers.
Wij vinden het zeer vervelend om over een kam geschoren te worden met de geldwolven van sommige woningcorporaties die volledig voorbijgaan aan hun belangrijkste taak, namelijk het huisvesten van mensen die niet in hun eigen woonbehoeften kunnen voorzien.
Nee deze mannen, het zijn hoofdzakelijk mannen van staal, vergelijken zichzelf met de CEO’s van grote internationale bedrijven.
Zelfs de balkenendenorm [is] niet genoeg voor deze bestuurders. Als de vergoedingen omlaag gaan, verdwijnen deze ‘goede’ mensen misschien wel. Wordt het geen tijd dat deze ‘goede’ mensen verdwijnen. Zeker als je ziet wat deze bestuurders op hun kerfstok hebben. Door verkeerde beslissingen moeten alle woningcorporaties bloeden. Het wordt hoog tijd dat er in deze wereld schoon schip wordt gemaakt en deze figuren uit deze wereld verdwijnen en proberen aan de bak te komen in de wereld waar zij zelf menen thuis te horen. Een wereld waar nog meer van deze ‘voortreffelijke’ bestuurders hun zakken vullen.’
Koos de Graaf, voorzitter van woningbouwvereniging Beter Wonen, Ammerstol.
– In rubriek ‘Opinie & Debat, Ivan Briscoe, senior onderzoeker, Conflict Research Unit, Instituut Clingendael. Mali: kruitvat van wapens en grieven.
… ‘Profiteren van het gebrek aan rechtsorde was veelal gemeengoed in het hele land. Banen in de publieke sector werden systematisch ‘gekocht’ of toegekend aan het loyale gevolg van hoge politici. Een voormalig minister vertelde mij bijvoorbeeld dat het rekruteringsbeleid binnen de politie en het leger ronduit schandalig was. Om die reden is het ook niet verwonderlijk dat de coup in maart 2012 werd geleid door een laaggeplaatste legerkapitein. Tegelijkertijd werden kidnappers en drugshandelaren gefêteerd door presidentiële adviseurs; zij kregen Toyota Landcruisers en genoten bescherming van de rechterlijke macht. Terwijl de allerarmsten in het noorden van Mali hun honger moesten stillen met smokkelwaar uit Algerije.’ …
– Tuchtcommissie KNVB, Straf Willem II en Telstar om afspraken Kevin Brands.
‘… een boete opgelegd van 5.000 euro voor het niet opstellen van Kevin Brands tijdens duels tussen de twee clubs. … ook een voorwaardelijke straf van 3 punten in mindering met een proeftijd van een jaar. … Het is verboden om bij de verhuur van spelers iets af te spreken over hun eventuele deelname aan onderlinge wedstrijden. Dat zou competitievervalsing in de hand werken.’ Beide clubs ontkennen.
NRC
– Correspondent, ‘Wethouders, Van Rey boos om integriteit’. (pagina 6).
De Roermondse ‘Commissie benoembaarheid wethouders’ is boos. Ze zou nog vier jaar aanblijven om de integriteit van wethouders te controleren, maar stopt per direct. De commissie, met onder anderen de van ambtelijke corruptie en witwassen verdachte Jos van Rey (Liberale Volkspartij Roermond, LVR), vindt het onaanvaardbaar dat er niets met haar aanbevelingen is gedaan.
Volgens de commissie waren alle zes kandidaat-wethouders (CDA, VVD, PvdA, D66, GroenLinks en Democraten Swalmen) benoembaar, maar moesten sommige zaken nog worden geregeld om mogelijke integriteitskwesties te voorkomen. Zo was Angely Waajen (CDA, economische zaken) betrokken bij de ontwikkeling van bedrijfsterreinen en was Ferdinand Pleyte (D66, cultuur) voorzitter van de Kunstroute Midden-Limburg en heeft zijn vrouw een galerie. De commissie adviseerde dat ze zich verre moesten houden van onderwerpen die hun eerdere werkzaamheden kunnen raken.
CDA-fractievoorzitter Marc Breugelmans kwam gisteren echter met een motie die opriep de commissie te negeren. Hij noemde de maatregelen schadelijk voor de bestuurskracht van de wethouders en stelde voor de minder strenge lijn van een (geheim) advies van Berenschot te volgen.
De motie werd aangenomen, de leden van de commissie en de oppositie stemden tegen. Commissievoorzitter Dirk Franssen noemt de gang van zaken “heel krom. Onze criteria volgen juist uit alles wat we de afgelopen jaren als raad aan aanscherpingen hebben afgesproken.” ‘
– Column Arjen van Veelen, Bertje hartje Van Gaal, pagina 9, …
‘Logisch, bedacht ik later. De twee lijken te veel op elkaar. Ten eerste: beiden zijn sadomasochisten. Ze pleasen niet. Dat kunnen ze niet eens, door een aangeboren gebrek. En beiden hebben weinig vrienden in de voetbalwereld. Dat is daar uniek, in die wereld vol lijntjes, vol dubbelrollen, een wereld waarin Jack van Gelder op schoot zit bij spelers, waarin Kees Jansma op een gegeven moment zowel woordvoerder van Oranje was als verslaggever over datzelfde Oranje – Jansma die overigens wordt opgevolgd door NOS-verslaggever Bas Ticheler. Van Bert Maalderink weet je zeker dat hij nooit perschef zal worden. Bert onderhoudt ook geen privécontact met sportmensen. Bert is geen Jack.
En Louis? Geef hem een compliment en hij trekt woedend zijn wenkbrauw op. Onomkoopbaar. Hij doet niet aan lijntjes en lekken; weinigen hebben zijn 06. Geen een-tweetjes met campagnekrant De Telegraaf, zoals ritselaars als Cruijff of Hiddink. Ik las ergens dat hij ooit van zijn geloof afviel na de dood van zijn vrouw, omdat God de menselijke waardigheid “niet had gerespecteerd”. Streng doch fair. … Louis en Bert. Twee zuivere mensen in een verdorven universum.’
– Correspondent Roeland Termote, pagina 12, Hongarije Televisie op zwart en lege voorpagina’s in de kranten
Een kwartier zonder tv gisteravond, een lege voorpagina op de grootste gratis krant Metropol vandaag en zwarte vierkanten als Facebook-profielfoto’s.
In Hongarije komen de belangrijkste commerciële media in opstand tegen de Fidesz-regering van premier Orbán. Die wil met haar tweederde meerderheid in het parlement “de persvrijheid te lijf”, meent de krant Magyar Nemzet die de regering meestal juist goed gezind is.
Aanleiding is een belasting op reclame-inkomsten die kan oplopen tot 40 procent en onafhankelijke media zwaar zal treffen. Dat is de laatste van een reeks gebeurtenissen deze week die herinneren aan de escapades van de regering in haar vorige ambtstermijn. Toen botste ze met de Europese Commissie over een omstreden mediawet en over het optuigen van een politiek gekleurde mediaraad. De staatsmedia werden aan een reorganisatie onderworpen en zijn sindsdien op de hand van Fidesz.
De aanleiding voor het nieuwe protest deze week, twee maanden na de herverkiezing van de regering, was het ontslag van de hoofdredacteur van Origo, één van de voornaamste nieuwswebsites in Hongarije. Die verloor zijn baan nadat één van zijn journalisten een stuk schreef over de exorbitante hotelrekeningen die János Lázár, de adjunct van Orbán, zou opstapelen. Veel redacteuren zagen in het ontslag het gevolg van politieke druk over hun berichtgeving. Zij stapten dinsdag samen met een duizendtal andere betogers richting parlement. Hun leuze: ‘vrij land, vrije media’.
Lázár staat ook in het epicentrum van een diplomatieke rel met Noorwegen. Maandag viel de financiële inspectie binnen bij organisaties die Noorse subsidies verdelen aan ngo’s die Lázár fel had bekritiseerd wegens hun „linkse politieke banden”. Het gaat onder meer om onderzoeksjournalistieke website atlatszo.hu, een toevluchtsoord voor journalisten die wegtrokken bij andere media uit onvrede over overheidsinmenging.
– Geschiedenis, Indiase valsemunters goten Romeins geld (p.18).
Voor het eerst is in Bangalore, India, een aardewerk malletje om Romeinse munten te gieten tentoongesteld. Het unieke voorwerp is afkomstig uit een opgraving ten zuiden van Bangalore, meldt de Deccan Herald. Vooral in Zuid-India zijn duizenden Romeinse munten teruggevonden, daar gebracht door Romeinse handelaren. Waarschijnlijk waren de munten gewild in de lokale economie, waardoor vervalsing aantrekkelijk werd. … . Plinius (ca. 60 na Chr.) schreef over het vele goud dat naar India ging. Indiase spullen in Romeinse context zijn minder bekend, maar in Pompeï is een Indiaas beeldje gevonden. (NRC)’
– Mogelijk ietwat bezijden andere berichten die met corruptie te maken hebben, ligt de boekbespreking (p.C11) door Rob Hartmans van de studie die Jacob Soll, Amerikaans ideeënhistoricus wijdt aan The Reckoning, en met name aan diens stelling dat ‘niet de Reformatie maar goed boekhouden de bron was van het kapitalisme’. ‘Soll ziet een duidelijke relatie tussen goede financiële verantwoording en de bloei van staten’ en ‘hij betoogt dat het internaliseren van boekhoudkundig denken essentieel is voor een gezonde cultuur’.
Ik citeer verder uit zijn recensie: ‘Tegelijkertijd beschrijft hij hoe grote ondernemingen van alles probeerden om zowel potentiële investeerders als de overheid een rad voor ogen te draaien. De eerste categorie om die zoveel mogelijk geld uit de zakken te kloppen, de tweede om te voorkomen dat men veel belasting moest betalen.’ Vervolgens kritiseert Soll de ‘Grote Vier’, KPMG, Deloitte Touche, PricewaterhouseCoopers en Ernst & Young, … ‘die niet meer in staat zijn hun klanten adequaat te controleren. Volgens Soll is het zover gekomen dat omdat de financiële wereld wèl de boekhoudtechnieken verder heeft ontwikkeld, maar dit vooral heeft gedaan om de cijfers zo gunstig mogelijk te kunnen presenteren en niet om een zo eerlijk mogelijk beeld te geven. Terwijl de boekhouders steeds slimmer werden is in onze samenleving het bijbehorende ethos van financiële verantwoordelijkheid sterk achteruitgegaan. Het opmaken van de balans gebeurt alleen nog bedrijfsmatig en wordt in onvoldoende mate betrokken op de rol die men zelf speelt.’
– In deze editie komt ook nog het afluisterschandaal aan de orde dat uiteindelijk leidde tot de sluiting door Rupert Murdoch, eigenaar, van News of the World. Telefoongesprekken afluisteren is illegaal, is het ook ‘corrupt’? De hoofdredacteuren Rebekha Brooks en Andy Coulson zeggen het niet te hebben geweten en ook dat ze nooit toestemming hebben gegeven. Een bekend geluid van mensen aan de top als ondergeschikten inmiddels al bekend hebben. De aanklager vond hun ontkenning ongeloofwaardig. “Hun kantoor was naast de nieuwsredactie waar dat werd gedaan en de artikelen verschenen in hun krant, … als je hoofdredacteur bent, zou je zonder al te veel moeite belangstelling voor de inhoud kunnen tonen”.
– In het media-katern (p. C17) komt het aftreden van het VVOJ-bestuur aan de orde: ‘De onderzoeksjournalisten worden nu zelf onderzocht’. Het bestuur werd in verband gebracht met belangenverstrengeling, doordat de vereniging een website voor datajournalistiek mocht maken met subsidiegeld en de klus gaf aan de voorzitter. Als voorbeeld wordt gegeven dat een subsidie van 53.000 euro die de VVOJ in 2011 hiervoor ontving van het Stimuleringsfonds voor de Pers, werd besteed aan werk door de VVOJ-voorzitter Henk van Ess die hier privé geld aan verdiende. De VVOJ had eerder zelf al twijfels, en schakelde een onderzoeksbureau in dat ‘uiterst kritisch schreef over de werkwijze van de VVOJ’ en tevens ‘dat de procedures die leiden tot een besluit van het bestuur om een bepaalde opdracht te gunnen aan een bestuurder of de directeur, niet zeer transparant zijn’.
– Op de achterpagina van het Cultuur-katern staat een advertentie voor het boek van Hillary Rodham Clinton ‘Cruciale Keuzes’. Met het wervende citaat: ‘In het leven komen we allemaal voor keuzes te staan. Die keuzes en hoe we daarmee omgaan maken ons tot de mensen die we zijn’.
Het Economie-katern van de NRC van vrijdag 6 juni telt mee!
– Op pagina 1: ‘Boete BNP Parisbas valt mogelijk hoger uit. … Volgens ingewijden heeft het Amerikaanse ministerie van justitie gedreigd met een boete van 16 miljard dollar (11,7 miljard euro). In eerdere berichten was dat nog circa 10 miljard dollar. Het hoge bedrag zou bedoeld zijn als onderhandelingstactiek voor een schikking, … BNP zou namelijk slechts een boete 1 miljard dollar willen betalen en de Amerikanen zouden op deze wijze willen laten weten dat het menens is.’
– Ook op p.1: ‘Imtech – Aandeel zakt onder 1 euro … geplaagd door financiële schandalen bij buitenlandse dochterondernemingen …’.
– Pagina 2, Column Menno Tamminga, ‘Geld = tv = macht = brood en spelen? Is mediamagnaat en miljardair John de Mol (Talpa, SBS, tv-serie Utopia) een gevaar voor de democratie?’
Deze kop en openingszin naar aanleiding van opmerkingen van hoogleraar Bas van Bavel (denktank WRR kwam met studie over de ongelijkheid in Nederland) dat ‘de samenballing van grote vermogens ook gevolgen kan hebben voor de concentratie van economische macht in de handen van een kleine groep en kan leiden tot onevenredige politieke invloed.’ Subtitel: ‘ongelijkheid is ook: vier miljardairs domineren uw tv-scherm’. ‘Van Bavel somt op: Murdoch (Newscorp) bij de Britten, Bertelsmann-Mohr (RTL) in Duitsland, Berlusconi (geen introductie nodig) in Italië, … wij hebben ze alle drie, plus John de Mol’…. ‘Hoe doen ze dat?’
Van Bavel: ‘Zelfs zonder zeer wantrouwend te zijn, is te vermoeden dat vanuit deze media een bepaalde invloed op de meningsvorming uitgaat die niet ingaat tegen de belangen van de vermogende eigenaars. Zo wordt economisch bezit indirect omgezet in publieke invloed.’
– Pagina 4/5, ‘Berlijn komt maar niet van de grond. Bouwschandaal. … Megaproject … van de begrote ruim 2 miljard euro belopen de kosten inmiddels ruim 5 miljard en de meter tikt door…’. ‘Smeergeld, de nieuwe technische leider van het project wordt verdacht van corruptie … bij de gunning van een installatieproject …’
7 juni 2014
Volkskrant
– Een reportage over de macht van Corio, vastgoedbedrijf dat eigenaar is van het Utrechtse Hoog Catharijne, ’s lands drukste winkelcentrum, en dat geen trappen wil die van een andere te bouwen spoorovergang in die omgeving, de zogenoemde RABO-brug, reizigers gemakkelijk naar de perrons zou kunnen laten gaan. Het bedrijf zou die macht hebben dank zij een contract met de gemeente Utrecht. Corio wil dat iedereen langs de winkels moet lopen in Hoog Catharijne. ‘De SP zegt dat Corio al te veel macht heeft in Utrecht? Onzin. Wij zijn gewoon een bedrijf dat zijn positie verdedigt in de stad.’
– Een twee pagina’s vullend artikel bespreekt ‘De Brusselse Banenpuzzel’. Allerlei opstellingen, alternatieven en schuifbewegingen worden besproken. Dat het tenmintse ook gaat om ‘macht’ en ‘belangen’ wordt niet duidelijk gezegd. Hoe verstrengelen EU- en lands-belangen, zich met elkaar? De politieke kleur van kandidaten speelt een rol, waar ze vandaan komen, de zwaarte of lichtheid van de te vergeven posten, euroland of niet, man of vrouw. Is er ‘influence-marketing?’
– Pagina 20 wordt gewijd aan een reportage door Tjerk Gualthérie van Weezel, ‘De Maseratiman heeft wel een beetje spijt’. Het gaat over de enquête woning-corporaties en met name over Hubert Möllenkamp, voormalig directeur van de Amsterdamse Woningcorporatie en Maserati-rijder als dienstauto. Hij wordt ook ‘verdacht van zelfverrijking en witwassen’. ‘De enige vraag was of hij ooit geld of gunsten heeft aangenomen van derden. “Ze zijn me nog nooit aangeboden geweest, en ik heb ze niet gevraagd” was zijn antwoord.”Nooit”.’
– De Economie-pagina 21 gaat over ‘de aangekondigde miljardenboete voor de Franse bank BNP Parisbas’ … ‘Bedreigen dit soort megaboetes het Europese bankensysteem?’ BNP Parisbas schond het Amerikaanse handelsembargo tegen Iran, Soedan en Cuba. ‘BNP Parisbas zegt maar 350 miljoen dollar te hebben verdiend aan de transacties die het Amerikaanse handelsembargo schonden’. Pikant detail is dat de Belgische staat grootaandeelhouder is. Gaat deze boeteoplegging door dan scheelt dat de Belgen 200 miljoen euro aan te ontvangen dividend. ‘Volgens de Zwitserse bank Credit Suisse moeten Europese banken dit jaar rekening houden met nog eens 100 miljard dollar aan Amerikaanse boetes, bovenop de 10 miljard die BNP Parisbas moet betalen. Deutsche Bank, Société Générale en Crédit Agricole behoren tot de banken die miljardenboetes boven het hoofd hangen vanwege rente- en valutamanipulatie, het schenden van sancties of medewerking aan witwas- of belastingontduiking. De Britse bank HSBC alleen al kan 16,9 miljard dollar aan boetes verwachten.’ … ‘Bank of America hoopt voor 12 miljard dollar een vervolging te schikken … JP Morgan heeft in vijf jaar al meer dan 25 miljard dollar aan boetes betaald.’
– De opgelegde boetes zijn de laatste jaren explosief gestegen. JP Morgan kreeg dit jaar een boete van 1,7 miljard opgelegd, tegen een boete in 2010 van 110 miljoen dollar voor eenzelfde witwasvergrijp door Bank Wachovia. ‘BNP Parisbas moet nu 10 miljard dollar betalen’, vergeleken met ‘Standard Chartered en ING die twee jaar geleden nog weg kwamen met een boete van 600 miljoen dollar. ABN AMRO kocht in 2005 de aanklacht af voor 80 miljoen.’
NRC
– ‘Eikel’
column van Bas Heijne over de benoemingsprocedure en het echec van de benoeming van Guido van Woerkom tot Nationale Ombudsman. Hij schrijft over een ‘blind politieke benoeming’, over de ‘reputatieschade’ die minister Schippers waarneemt in dit geval, en over de vraag of ‘de banenmachine door deze nare toestand niet dreigt vast te lopen. Mensen willen natuurlijk alleen solliciteren wanneer ze zeker weten dat hun benoeming er geruisloos doorheen gejast wordt – zo zijn we dat gewend.’ … ‘Het volk begrijpt niet meer wat politiek is, weet niet hoe de dingen gaan, en steekt zo maar een spaak in ieder goed geolied wiel, gewoon omdat het kan. De gevestigde orde krijgt almaar te maken met ongericht populisme en stemmingmakerij – zo kan je je werk niet doen.’ …
Zijn column eindigt met enkele zinnen die ook voor corruptie en integriteit toepasbaar zijn:
‘Haalbaarheid als ideologie. De grote socioloog Max Weber wees een dikke honderd jaar geleden al op die twee soorten politieke besluitvorming: de eerste noodgedwongen realistisch, de tweede puur praktisch, zonder werkelijke overtuiging of richting. De eerste vond hij lovenswaardig, de tweede verachtelijk. Terecht.’
Vergelijk hiermee de Wall Street Journal van 6 augustus 2014:
‘The danger of uneven anti-bribery enforcement among capital-exporting nations is that when some capital-exporter enforce a bribery prohibition while some do not (take as an example the USA and China), not only can it put Chinese companies at a competitive advantage, but it will tend to promote the dominance of Chinese firms, and its government, in some of the more corruption-prone markets, particularly Africa.
Empirical research in political science and economics demonstrates that because the U.S. regime increases the costs of doing business in emerging markets, U.S. companies tend to invest less. The resulting void in capital is filled by companies from countries – particularly China – that lack prohibitions on bribery and human rights violations. Ironically, enforcement of U.S. progressivism thus creates the very conditions in which corruption and human rights violations occur.’
Wie graag over dit dilemma spreken zijn vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en hun politieke woordvoerders en belangenbehartigers: het is moeilijk zelfs onmogelijk, corruptiebestrijding te combineren met eerlijk handelen. Een tragisch dilemma. De puur-praktische aanpak is ‘betaal toch dat smeergeld, en win van de concurrentie’. De uitbanning van corruptie, schaadt – zeker op de korte termijn – investeerders, producenten en handelaren. Hoe blijf je dan politiek de baas? Hoe kun je winnen?
– Anne Dohmen, redacteur, ‘Maserati was “de verkeerde keuze”.’ (p.3)
‘De luxeauto van Hubert Möllenkamp werd het symbool van alles wat fout ging bij de woningcorporaties’.
– Philip deWitt Wijnen, redacteur, ‘Stille financier Fortuyn duikt nu op bij 50Plus’. Op 4 april 2014 werd in de bestuursvergadering van 50Plus melding gemaakt van een particuliere gift van €25.000 voor de Europese campagne (verkiezingen Europees Parlement op 22 mei 2014). Gever: Chris Thűnnessen, ‘een bekende Haagse vastgoedondernemer’. ‘Hij dook eerder op als stille financier van Leefbaar Nederland, LPF en Trots op Nederland, met giften van 50.000 tot 100.000 euro.’ … ‘Thűnnessen zegt dat hij geen voorwaarde heeft gesteld aan zijn donatie’. ”Ik geef alleen graag mijn adviezen, als ondernemer, in het belang van de Nederlandse economie”. … ‘Hij zocht, net als destijds bij Fortuyn en Verdonk, naar een partij die “zijn nek durft uit te steken”.’…
– Daan van Lent, redacteur, (p.5) Stedelijk Museum Fonds zal gulle gevers belonen met privileges. Je mag je ‘Fellow’ noemen als je vijf jaar achtereen 15.000 euro aan het nieuwe Fonds schenkt, of 75.000 in één keer. Is dat corruptie?
– Merijn de Waal, correspondent, (p.11) ‘Spaanse monarchie, Journalisten boos om “censuur” krantenbazen.’
‘De gedrukte pers schaarde zich eensgezind achter de troonswisseling. Dit tot onvrede van journalisten die ook aandacht willen voor enkele recente koninklijke schandalen. … El Jueves moest zijn gedrukte oplage vernietigen vanwege een scabreuze koninklijke titelpagina. El Mundo verloor een van zijn sterverslaggevers.’ … Een passage over een koninklijke maîtresse moest geschrapt worden, en de journalist werd ontslagen. ‘Een hoofdredacteur Pedro J. Ramirez, moest begin dit jaar na een kwart eeuw aftreden, volgens hemzelf als gevolg van een wraakactie van premier Rajoy. Die zou alle onthullingen over corruptie in de regeringspartij PP zat zijn en grote bedrijven hebben gevraagd niet langer te adverteren in El Mundo.’
– Bram Vermeulen, correspondent, ‘Door de neus geboord’, (p. 20),
Strijd tegen stropers in het zuiden van Afrika, ten behoud van de neushoorns. ‘Stropers overvielen een opslagplaats van in beslag genomen hoorns. … Corrupte politieagenten en parkwachters worden van betrokkenheid verdacht.’
– Marike Stellinga benoemt in haar column (p. E2): ‘De WRR en het muffe stof van de jaren 70’, ‘diverse wezenlijke problemen van het Westen’ als ‘de stagnerende waarde van westerse arbeid, de geringe investeringsbereidheid van rijke bedrijven, de exorbitant hoge lonen aan de top van het bedrijfsleven.’
En dan komt het wat ons interesseert in dit artikel:
‘De rijken die onze media beheersen! En onze gedachten bepalen! En de politiek kopen! En ”de grondslagen van onze samenleving aantasten”.’ Het woord corruptie valt niet.
– Anne Dohmen en Emilie van Outeren, redacteuren, (p. E5), ‘De woonbazen duldden geen “nee”.’ De enquêtecommissie woningbouwcorporaties wil alles weten over het decadente gedrag van de oud-topmannen van Woonbron en Rochdale.’ … ‘Hoe stop je een zonnekoning?’ … ‘Hoe rem je een gedreven, dominante bestuurder in zijn voorkeur voor megalomane projecten of dure auto’s?’ … Oud-bestuurders Martien Kromwijk van het Rotterdamse Woonbron, en Hubert Möllenkamp van het Amsterdamse Rochdale’, respectievelijk verantwoordelijk voor een verlies van bijna 230 miljoen euro door oplopende renovatiekosten van het stoomschip Rotterdam, dan wel verdacht steekpenningen te hebben aangenomen en een schade van 6 miljoen euro te hebben aangericht. Hij reed in een Maserati die aan Rochdale maandelijks bijna 8.500 euro kostte. ‘Allebei hadden ze een jongensdroom’. De auteurs beschrijven ook het ontbreken van correctie door de daartoe aangestelde Toezichthouders. Die ‘hadden niet de moed om hen de wacht aan te zeggen’, … ‘of hadden alleen “een gevoel van onbehagen”.’ Ze maakten nog wel ‘een verschil tussen mensen bij wie het moreeel kompas is zoekgeraakt’ en ‘degenen die een hele foute managementbeslissing’ maakten.
– In het NRCWetenschapkatern van 7 juni, (p.W3) Column Valse hoop van Piet Borst over ‘wetenschappelijke rommel’ (die maar niet opgeruimd wordt) met betrekking tot stamceltherapie. Hij schrijft over een metastudie van cardioloog Darrel Francis die ‘de stofkam heeft gehaald door alle 49 gepubliceerde klinische trials en daarbij een ontzagwekkend aantal fouten en niet-kloppende gegevens heeft gevonden. Het meest verontrustende is dat de gevonden verbetering in de hartfunctie toenam met het aantal missers in de trials.’ En hij eindigt met de conclusie: ‘Als knoeiers het doorlichten van hun werk systematisch belemmeren, kan dat hun ontmaskering sterk vertragen. De opsporingsprocedures zijn nu deugdelijk, maar de toepasing blijft te laks.’
– In de ‘special’ gewijd aan het WK voetbal in Brazilië schrijft Floor Boon over ‘de reus ontwaakt uit zijn droom’ (p. 6/7): ‘Internationale sporttoernooien weerspiegelen meestal de heersende machtsverhoudingen’. Hij komt helaas ook met de onder journalisten gebruikelijke gemakkelijke vergelijking, gebaseerd op de jaarlijkse corruptiecijfers gepubliceerd door Transparency International waaruit zou moeten blijken dat op het continent ‘Brazilië voor corruptie alleen slechter scoort dan Uruguay, Chili en Frans-Guyana’. Het is toch langzamerhand wel algemeen bekend en aanvaard dat methodologisch-onderzoekstechnisch die cijfers volstrekt onbetrouwbaar zijn, en dat dit soort vergelijkingen geen recht doet aan de werkelijke situatie in de wereld. Tenslotte komt in zijn betoog ook het verschil tussen Romário (tegen WK) en Bebeto (voor WK), teamgenoten die in 1994 met Brazilië de wereldbeker wonnen. Verklaringsgrond: Romário is nu van de politieke oppositie ‘en benut ieder moment om de FIFA en de regering publiekelijk te bekritiseren. Recentelijk noemde hij FIFA-voorzitter Sepp Blatter een “corrupte dief”.’
—–
Zo eindigt deze berichten serie ook weer met de FIFA. De veelheid aan berichten in deze enkele week verklaart bepaald niet waarom het ‘corruptie-verschijnsel’ politiek in Nederland geen hot issue is geworden. Je zou wat anders verwachten want we lezen genoeg over dit verschijnsel om het als onderwerp te laten opvallen. Komt dat doordat wat beschreven wordt in onze kranten vooral zich in het buitenland afspeelt? Het is dus niet ons probleem, maar het probleem van anderen, elders?
Of was deze week uitzonderlijk? Mogelijk ook omdat het een week was waarin de verhoren vielen door de Parlementaire Enquêtecommisie naar de misdragingen in de wereld van de woningcorporaties? Opvallend is in elk geval dat ook anderszins ‘bouwen, vastgoed, infrastructuur’ nogal eens aan bod komen in samenhang met ‘corrupt gedrag’. Ik gaf in de introductie van dit artikel al aan dat ik, precies een half jaar later, opnieuw een week lang, deze beide kranten wil uitpluizen om tenminste te achterhalen of week 23 uitzonderlijk veel aandacht aan ‘corruptie’ schonk? Uitzonderlijk veel meer dan zal blijken in week 49 van 1 tot en met 6 december 2014?
Het gaat ook duidelijk niet om de veelal genoemde ‘pinda’s’, kleinigheidjes, maar om ‘groot geld’. Gaat het daarom ook vrijwel nooit over vrouwen? Opvallend is ook het grote aantal ontkenningen door meest-betrokkenen dat in deze kranten genoemd werd. Geheim’ en ‘geheimhouding’ zijn belangrijke terugkerende woorden. Te weinig academische studie is kennelijk gericht op de corruptie-problematiek om publiciteit in deze kranten te halen. Gezien de enorme kosten die met corruptie gepaard gaan, zou meer onderzoek wel eens zo renderend kunnen zijn dat universiteiten beter voor zulk onderzoek betaald kunnen worden en het daarmee een aantrekkelijk veld voor studie en opleiding wordt. Wie de fout ingingen waren steeds mensen met macht binnen hun organisaties: FIFA-President, Koning, Bankier, Bouwmagnaat, Politicus, Drugscrimineel, Miljonairs. Dit bevestigt het adagium: macht corrumpeert’.
*****